De chukudu is een handgemaakte low tech scooter op twee wielen en die rijdt op ‘menskracht’. Ze worden gebruikt als vervoermiddel en lastdier in het oosten van de Democratische Republiek Congo. Daar vormen ze de ruggengraat van het lokale transport.
Wat is een chukudu?
De chukudu is een soort houten step die wordt gebruikt voor het vervoeren van vracht. Chukudu-chauffeurs zijn in staat om grote ladingen voor een lage prijs te transporteren. Dat komt omdat de chukudu’s geen dure brandstof nodig hebben. De chukudu heeft over het algemeen een hoekig frame, twee kleine wielen (vaak van hout, soms omwikkeld met rubber), een stuur en een kussen waarop de bestuurder zijn knie kan laten rusten als hij het voertuig voortduwt. Het vervoermiddel heeft geen rem, daarvoor gebruikt de chauffeur zijn voet die hij tegen de achterband duwt. Sommige chukudu’s hebben spatborden en zelfs schokbrekers.
Ruggengraat van het lokale transportsysteem
De eerste chukudu’s verschenen ergens in de jaren ’70 in het straatbeeld. De economie lag op zijn gat en mensen moesten improviseren op alles, waaronder het vervoer. In de stad Goma groeiden de chukudu’s uit tot de ruggengraat van het lokale transportsysteem. Er is zelfs een ‘branchevereniging’, de Association de Chukudeurs de Goma. En in Goma zijn er meer dan 1.300 chukudu’s geregistreerd. Veel mensen verdienen hun brood als chauffeur. De aanschaf voor zo’n chukudu bedraagt rond de $100, – en je kunt er wel zo’n $10,- per dag mee verdienen. Als je weet dat de meeste mensen in dit gebied leven van ongeveer $2,- per dag, is dit een behoorlijk salaris.
Chukudu maken
Een kleine chukudu kan in ongeveer drie uur worden gemaakt, maar het duurt wel een paar dagen om een grote chukudu te bouwen. Ze gaan ongeveer 2 tot 3 jaar mee en zijn daarna versleten. Ze worden gemaakt van hard mumbahout en eucalyptushout en voorzien met oude banden zodat de wielen meer grip hebben op het wegdek. De meeste chukudu’s zijn ongeveer 2 meter lang en kunnen een lading van 450 kilo transporteren. De grootste chukudu’s kunnen een vracht van wel zo’n 800 kilo vervoeren.
Chukudu vracht
Op een chukudu wordt werkelijk alles vervoerd: van voedsel en brandstof tot stenen, houtskool, bananen of aardappelen. De chukudu is aanpasbaar aan het type vracht. Om brandhout te vervoeren hebben sommige chukudu’s een gat geboord in het midden van het zadel, waarin de chauffeur een stok kan insteken om de lading op zijn plaats te houden. Andere hebben een grote mand om verschillende lasten te dragen. In 2009 liet president Jospeh Kabila een monument voor de chukudu oprichten in het centrum van Goma. Het beeld symboliseert het harde werk van de mensen in de regio.
Zelf maken?
Kijk op Makezine hoe dat moet en bekijk de site van fotograaf Teun Voeten voor foto’s van dit vervoermiddel. En op onderstaande video krijg je een korte uitleg over de bouw van deze low tech houten scooter,
Bronnen: Design Indaba, Global Press Journal, No Tech Magazine, Wikipedia
