Site pictogram Pasa Bon !

De krekel als thermometer

Wist je dat je een krekel als thermometer kunt gebruiken. Je kunt namelijk aan de hand van het tjirpen ongeveer berekenen hoe warm het is! Deze truc is onderzocht door de Amerikaanse bioloog Amos Dolbear.

Krekel als thermometer

Het tellen van het getjirp van krekels is een manier om de temperatuur te bepalen. Het werd in 1897 beschreven door Amos Dolbear, in een artikel met als titel De krekel als thermometer. De wet van Dolbear geeft het verband aan tussen het aantal gehoorde tjirps per minuut. Hij stelde vast dat bij een boomkrekel (Oecanthus fultoni) het aantal tjirps per 15 seconden gelijk is aan de temperatuur in Fahrenheit min 40. Je moet dus wel goed kunnen luisteren, snel kunnen tellen en kunnen rekenen. In de video hieronder wordt het nog eens uitgelegd.

Koudbloedig

Krekels zijn koudbloedig en nemen de temperatuur aan van de omgeving. Als de temperatuur stijgt, dan tjirpen ze dus sneller en ze tjirpen langzamer als de temperatuur daalt. De meeste soorten tjirpen sneller hoe hoger de temperatuur is. Elk krekelsoort heeft overigens wel zijn eigen tjirpsnelheid.

Tjirpt deze boomkrekel 75 keer per minuut, dan is het 15°C . Bron afbeelding: CC BY-SA 2.5, via Wikipedia

Temperatuur berekenen met krekels

De bioloog Midas Dekkers hanteerde de volgende rekenmethode: tel van een veldkrekel (Gryllus campestris) het gemiddeld aantal tjirpen per minuut, trek daar 40 vanaf. Deel vervolgende de uitkomst door 7 en tel er 10 bij op. Dus bij 75 tjirpen per minuut is het dus 15°C

Op de site van het IVN stond nog een formule om de krekel als thermometer in te zetten: Tel 25 seconden het getjirp van een krekel, deel het door drie en tel er vier bij op en zo heb je de actuele temperatuur. Natuurmonumenten geeft weer een andere rekenformule om de temperatuur in Celsius vast te stellen: Tel het aantal tjirpen dat een krekel in 14 seconden maakt, tel daar 8 bij op, vermenigvuldig die uitkomst met 5 en deel dan door 9. De uitkomst is de temperatuur op dat moment.

Waarom tjirpen krekels?

Krekels tjirpen natuurlijk niet om ons duidelijk te maken hoe warm het is. Ze tjirpen om met elkaar te communiceren. Het is hun manier om met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren. Krekels doen dit door hun vleugels snel over elkaar te wrijven. Ze hebben net onder ieder middelste gewricht van hun voorpoten trommelvliezen, waarmee ze naar het getjirp van hun soortgenoten kunnen luisteren. Wil je ook weten hoe een krekel klinkt? Op onderstaande video zie je hoe dat werkt.

Bronnen: Dodona, IVN, Marcel van Ellen, Natuurmonumenten

Mobiele versie afsluiten