Ooit afgevraagd waarom de wijzende hand als leesteken wordt gebruikt? Dit wijzende hand symbool wordt een manicule genoemd en dat teken werd al vele honderden jaren geleden gebruikt.
Wijzende hand
De wijzende hand is ongeveer het meest bekende symbool en misschien ben je je er niet bewust van, maar de moderne variant van de manicule popt vele keren per dag op. Geef maar een zoekopdracht in je browser….
Manicule al in de Middeleeuwen
De term manicule komt uit het Latijn (maiculum) en betekent zoveel als kleine hand of wijzende hand. Het symbool wordt voor het eerst gebruikt in het Domesday Book uit 1086, waarin een uitgebreid overzicht was opgenomen van alle bezittingen en eigenaren in Engeland voor en na 1066. Het werd samengesteld in opdracht van Willem de Veroveraar om belasting te kunnen heffen. Vanaf die tijd werd het symbool gebruikt in de kantlijn, de marge van manuscripten, om correcties of notities aan te wijzen. Deze manicule was en populair symbool en ze werden steeds mooier vormgegeven. Soms was het een doodgewone als kale aanwijsvinger, soms voorzien van een prachtig manchet, soms met een kromme wijsvinger.
Wijzende hand
Nadat de drukpers werd geïntroduceerd in 1450, bleef men de handgetekende manicule gebruiken om aan te geven dat er verbeteringen doorgevoerd moesten worden, of een foutje in de tekst aan te wijzen. Later werd de wijzende hand populairder in publicaties, advertenties en bewegwijzering. Zelfs het Amerikaanse postbedrijf gebruikte het manicule symbool als de brief verkeerd bezorgd was en Return to Sender moest worden gestuurd.
Standaard typografisch symbool
In de 19de eeuw werd het een populair typografisch symbool. Tegenwoordig is de manicule een standaard typografisch symbool bedoeld om de aandacht van de lezer te richten op belangrijke tekst. Eigenlijk betekent dit symbool ongeveer hetzelfde als aandacht of let op.
Index
De wijzende hand wordt ook wel indicationum of index genoemd dat afgeleid is van het Latijnse woord voor aanwijzen. Een variant waarbij de vinger naar boven wijst, wordt tegenwoordig gebruikt als muiscursor in veel browsers en grafische computerprogramma’s. De BBC maakt een kort filmpje over de manicule. Bekijk het hieronder.
Manicule verzamelaar
Ook zijn er divere verzamelaars van afbeeldingen en objecten van deze manicules. Op Flickr vind je vele foto’s van vele wijzende handen en op de website Peculiar manicule vind je een online museum met ansichtkaarten en affiches waarop dit symbool staat. Ook onderstaande manicule is van dit museum afkomstig
Lees ook het artikel over de extra duim en de super like op Facebook.
Bronnen: Atlas Obsura, Industrie Museum, Slate, Wikipedia
