Chimaera: de waterspuwende beschermdemonen van de Notre Dame

Een chimaera is in de biologie een mengsel van twee soorten. Ook in de bouwkunst komen chimaera voor. Het zijn angstaanjagende fabeldieren die als waterspuwende beschermdemonen dienen.

Chimaera: praktisch nut

De term chimaera is afgeleid van het Griekse chimaira (Χίμαιρα), een mythologisch schepsel. Deze Chimaera werd meestal beschreven als een samenvoeging van delen van een leeuw, een geit en een slang.

In de bouwkunst zijn de chimaera van de Notre Dame in Parijs waarschijnlijk de meest bekende. Het zijn griezelige, angstaanjagende wezens die van grote hoogte over de kathedraal lijken te waken. De wezens hadden een praktisch doel. Ze deden en doen nog steeds dienst als waterspuwer of gargouille die waren ontworpen om water af te voeren. Een soort regenafvoer dus!

Beschermdemonen

Naast het praktisch nut, verkondigden de chimaera een boodschap. Door hun angstaanjagende uiterlijk werd gedacht dat deze waterspuwers de boze geesten wegjaagden van de kerk. Het waren dus ook de beschermdemonen van de Notre Dame.

Waterspuwers van de Notre Dame. Bron afbeelding: Bastiaan, via Wikipedia
waterspuwer
Waterspuwer op de kathedraal. Bron afbeelding: Peter Cadogan via Wikipedia
Gargouille
Gargouille op de Notre Dame. Bron afbeelding: Hanos via Wikipedia
Chimaera
Chimaera van de Notre Dame. Bron afbeelding: Cornellier via Wikipedia

De vampier

Tijdens de Franse Revolutie die van 1789–1799 duurde, werden veel religieuze beelden vernietigd. Zo’n 50 jaar later in 1845 om precies te zijn, startte de restauratie van de Notre Dame. Architect Eugene Violet-le-Duc bracht de kathedraal in zijn oorspronkelijke gotische staat terug. Ook de chimaera kwamen terug. De bekendste is le Stryge (de vampier). Le Stryge vind je hoog op de Notre Dame en kijkt uit over de stad.

Chimaera
Le Stryge, Bron afbeelding: Wikipedia

Steenhouwer

De chimaere hebben niet het eeuwige leven. Door weer en wind, hebben deze fabeldieren heel wat te leiden en soms moeten ze zelfs vervangen worden. British Pathé maakte in 1966 een korte film over steenhouwers die deze waterspuwers hakken en zagen.

Bronnen: Earth Rider, Jeroen Apers, Wikipedia